31 sierpnia 2023

DLACZEGO LESTKOWICE?

 Kilkoro z was, po przeczytaniu książki zapytało mnie o to. "Dlaczego Lestkowice? Przecież to brzmi jak nazwa jakiejś miejscowości letniskowej!
Wypada więc się wytłumaczyć.
    W staropolskiej tradycji, pochodzącej z czasów, w których nie mieliśmy jeszcze nazwisk, a więzy rodowe były bardzo silne i ważne, każdy do swego imienia dodawał imię swego ojca.
Tak więc, o ile Germanin — Sven syn Olafa przedstawiał się jako Sven Olafson, to my — Słowianie utworzyliśmy sobie przyrostek "ic". 
Syn Piasta był więc Piastowicem, a syn mieszka — Mieszkowicem.
    Do dzisiaj robią tak nasi wschodni sąsiedzi. U nich często, (pomijając imię i nazwisko) Mikoła syn Piotra przedstawi się jako Piotrowicz.
Czyli Piotrowic to pochodzący od Piotra. W tradycji zaś plemiennej ojciec rodu był bezdyskusyjnym władcą i jedynym właścicielem swojej ziemi, osady, a także żon i dzieci.
Wszyscy więc ludzie Piotra byli Piotrowicami a ludzie Lestka — Lestkowicami.
W powieści znajdziecie ten moment, kiedy Świętopełk zapewnia Lestka o swej lojalności mówiąc o swej drużynie: " Nie żadni oni Morawianie, Leszku, tylko prawdziwi i wierni Lestkowice."
    Co więcej, możemy przypuszczać, że w owych czasach, kiedy państwa nie miały jeszcze swoich nazw, wczesnośredniowieczne związki plemienne nazywano imionami ich władców.
Czy nie tak nazwaliśmy Czechy — od legendarnego Czecha? 
A Ruś? Czytałem hipotezę, że ród Ruryka — pierwszego założyciela Rusi, wywodził się z wareskiego plemienia Rhus.
    Czy właśnie to miał na myśli saski kronikarz Widukind z Korbei, pisząc, że "... Pod władzą Mesko (Mieszka) byli Słowianie, którzy zwali się Licykiawicy"
Oczywiście saski mnich nie był w stanie napisać Lestkowice. Nie po łacinie!
    Może ktoś zaprotestuje, że przecież w 973 roku, kiedy to pisał, państwo Piastów dawno już nie należało do Lestka, tylko do Mieszka właśnie.
Dlaczego więc nie napisał Mieszkowice? Ano z tego samego powodu, dla którego do dzisiaj o naszych zachodnich sąsiadach mówimy — Niemcy, pomimo że Ludwig Niemiec też już raczej nie żyje.
Summa sumarum — uważam, że LESTKOWICE było popularnym określeniem na wszystkich ludzi znajdujących się pod władzą Lestka.
    Określenie to z czasem przeżyło się i uległo zapomnieniu. Sto lat później, skryba zapisujący dzieje Św. Adalberta (Wojciecha), na określenie władztwa Bolesławowego użył określenia Polani. Inni zaczęli powtarzać za nim: Poloni, Poleni, Polacy. 
Musiało to się spodobać księciu Lechii — Bolesławowi Mieszkowicowi, skoro na swym pierwszym denarze kazał przedstawić się jako kogut (a może paw) z napisem „PRINCES POLONIE”


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz